Ook het tweede woningbouwplan in Amsterdamse Hamerkwartier haalt eindstreep niet

Veiligheidsrisico’s

De gemeente wil het Hamerkwartier in Amsterdam-Noord in de komende jaren transformeren van een bedrijventerrein tot een woon- en werkgebied. Het bestemmingsplan ‘Draka Terrein Hamerkwartier’ is een van de bestemmingsplannen dat daar uitvoering aan geeft. Het maakt onder andere de bouw van ongeveer 1.700 woningen mogelijk op het voormalige terrein van draad- en kabelfabriek Draka dat in 2015 zijn deuren sloot. Een chemiebedrijf dat naast het Hamerkwartier ligt is tegen het bestemmingsplan in beroep gekomen bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Het chemiebedrijf vindt dat de gemeente geen goed zicht heeft op de veiligheidsrisico’s van woningbouw in de buurt van zijn bedrijf. De gemeenteraad vindt de toename van de veiligheidsrisico’s aanvaardbaar.

Inzicht geven en verantwoorden

De Afdeling bestuursrechtspraak is net als bij het bestemmingsplan ‘Exclusiva Hamerkwartier’ dat zij in maart 2024 al vernietigde, van oordeel dat de gemeenteraad heeft ingestemd met het bestemmingsplan ‘Draka Terrein Hamerkwartier’, terwijl er op dat moment geen goed zicht was op de veiligheidsrisico’s. Die zien vooral op het risico dat bij een calamiteit bij het chemiebedrijf de giftige stof nikkelhydroxycarbonaat (NHC) vrijkomt waarbij dodelijke slachtoffers kunnen vallen. De gemeenteraad moet inzicht geven of dat risico stijgt door de geplande woningbouw en vervolgens de aanvaardbaarheid van dat risico verantwoorden. Het gemeenteraadsbesluit voldoet niet aan deze motiveringseis. Er was op het moment dat de gemeenteraad instemde met beide bestemmingsplannen niet alleen te weinig informatie beschikbaar over de risico’s, maar de informatie die er wel was, was bovendien onvolledig of onjuist.

Belangenafweging

De gemeenteraad stelt zich op het standpunt dat de risico’s aanvaardbaar zijn, waarbij de gemeenteraad ook wijst op het grote en evidente belang van woningbouw. Bij de afweging tussen dat belang en het belang van het chemiebedrijf mist de Afdeling bestuursrechtspraak in het gemeenteraadsbesluit echter een toereikende beoordeling van de verhoogde kans op dodelijke slachtoffers bij een eventuele calamiteit bij het chemiebedrijf.

Nieuwe Omgevingswet

Als de gemeenteraad door wil gaan met de ontwikkeling van het Draka-terrein en daarover nieuwe besluiten neemt, is de nieuwe Omgevingswet en de daarbij behorende omgevingsrechtelijke regels van toepassing. Over het zogenoemde overgangsrecht bij vervolgbesluiten voor ruimtelijke plannen heeft de Afdeling bestuursrechtspraak al in haar uitspraak van 27 maart 2024 met het oog op “de rechtsvorming en de rechtspraktijk” uiteengezet of het oude recht of het nieuwe recht van toepassing is. In de uitspraak van vandaag doet de Afdeling bestuursrechtspraak aan het eind van de uitspraak dit als handreiking naar de beroepspraktijk weer, maar dan voor besluiten die zogenoemde hogere waarden vaststellen voor de maximaal toelaatbare geluidsbelasting voor woningen.