Gaswinning in Groningen

Op 22 december 2023 oordeelde de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak dat de staatssecretaris de gaswinning voorlopig niet onvoorwaardelijk op nul hoeft te stellen. Groningse overheden en de Groninger Bodem Beweging hadden de voorzieningenrechter verzocht om het besluit van de staatssecretaris voor de gaswinning 2023-2024 te schorsen in afwachting van een definitieve uitspraak op hun bezwaren tegen het gaswinningsbesluit. In 2024 zal de Afdeling bestuursrechtspraak definitief uitspraak doen over het gaswinningsbesluit 2023-2024. De rechtszitting daarvoor zal op 13 maart 2024 om 11.00 uur plaatsvinden.

Op 30 augustus 2023 verklaarde de Afdeling bestuursrechtspraak de beroepen tegen het instemmingsbesluit van de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat voor de gaswinning in het jaar 2022-2023 ongegrond. Het gaat in deze zaak om het waakvlamniveau. Na afweging van alle belangen heeft de staatssecretaris redelijkerwijs het winningsniveau kunnen vaststellen op 2,8 miljard kubieke meter gas. De Afdeling bestuursrechtspraak is van oordeel dat de staatssecretaris de veiligheidsrisico’s voor omwonenden op juiste wijze heeft beoordeeld en dat hij voldoende maatregelen heeft genomen om de vraag naar gas uit Groningen zo snel mogelijk af te bouwen.

Op 24 augustus 2022 verklaarde Afdeling bestuursrechtspraak de beroepen tegen het instemmingsbesluit van de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat voor de gaswinning in het jaar 2021-2022 ongegrond. De staatssecretaris mocht instemmen met de winning van 4,5 miljard kubieke meter gas (bij een gemiddelde temperatuur) uit het Groningenveld voor het jaar 2021-2022. De Afdeling bestuursrechtspraak is van oordeel dat de staatssecretaris na afweging van alle betrokken belangen “redelijkerwijs het winningsniveau heeft kunnen vaststellen op het niveau dat nodig is voor de leveringszekerheid.”

Op 21 juli 2021 verklaarde Afdeling bestuursrechtspraak de beroepen tegen het instemmingsbesluit van de minister van Economische Zaken en Klimaat voor de gaswinning in het jaar 2020-2021 ongegrond. De minister van mocht instemmen met de winning van 8,1 miljard kubieke meter gas (bij een gemiddelde temperatuur) uit het Groningenveld voor het jaar 2020-2021. Hij heeft de veiligheidsrisico’s voor omwonenden op de juiste manier vastgesteld. Ook heeft hij maatregelen genomen om de gaswinning zo snel mogelijk af te bouwen naar nul. De verwachting is dat er vanaf 2022 geen gas uit het Groningenveld meer nodig is, zonder dat de leveringszekerheid in gevaar komt.

Op 15 juli 2020 verklaarde Afdeling bestuursrechtspraak de beroepen tegen het instemmingsbesluit van de minister van Economische Zaken en Klimaat voor de gaswinning in het jaar 2019/2020 ongegrond. De minister van mocht instemmen met de winning van 11,8 miljard kubieke meter gas uit het Groningenveld in dat gasjaar. Hij heeft de veiligheidsrisico’s voor omwonenden op de juiste manier vastgesteld en hij heeft maatregelen genomen om de schadeafhandeling te versnellen. Ook heeft hij aangetoond dat hij de gaswinning zo snel mogelijk naar nul afbouwt, maar dat hij de gaswinning dit jaar nodig heeft om aan de leveringszekerheid te voldoen.

Op 3 juli 2019 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak het gaswinningsbesluit voor het gasjaar 2018-2019 vernietigd. Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak moet de minister van Economische Zaken en Klimaat beter motiveren waarom de gaswinning ná het gasjaar 2018-2019 niet sneller kan worden afgebouwd naar nul. Omdat de minister het gaswinningsniveau voor het gasjaar 2018-2019 wel juist had vastgesteld, mag de gaswinning voor dit gasjaar volgens planning doorgaan.

In november 2015 vernietigde de Afdeling bestuursrechtspraak een eerder besluit van de minister van Economische Zaken. Dat besluit maakt het mogelijk om maximaal 21,6 miljard Nm3 Gronings gas te winnen tot september 2021. Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak had de minister het risico voor de mensen in het aardbevingsgebied niet genoeg betrokken in zijn motivering.

Dit was de eerste grote uitspraak over de gaswinning in Groningen. De Afdeling vernietigde een besluit van de minister van Economische Zaken waarin hij de gaswinning voor 2015-2016 had vastgesteld op 33 miljard Nm3 per jaar. In afwachting van een nieuw besluit, stelde de Afdeling bestuursrechtspraak de gaswinning toen voorlopig vast op 27 miljard Nm3 per jaar.